Nàng tiên nhỏ trong gia đình cái bang

Trong căn nhà tranh rách nát ở một xóm nhỏ heo hút thuộc xã miền núi phía tây huyện Yên Thành (Nghệ An) có một gia đình bốn thế hệ đang sinh sống. Hằng ngày, nhiều thành viên trong căn nhà này phải tay bị, tay gậy đi ăn xin. Riêng có một cô bé đã dũng cảm chiến đấu với số phận và vượt lên nó...

Qua hơn 30 km đường rừng, căn nhà lụp xụp của gia đình ông Nguyễn Ngọc Diêu cũng hiện ra ở cuối xóm Đồng Luốc, xã Kim Thành. Ông Diêu người gầy quắt, gương mặt khắc khổ, quần áo rách rưới, mắt nhìn như một kẻ mộng du, rất khó đoán tuổi. Ông lạ lẫm nhìn khách rồi mời vào căn nhà thấp lè tè, phải cúi khom người mới chui vào được. Trong nhà chẳng có thứ gì đáng giá ngoài ba chiếc giường làm bằng tre ghép, gác lên bốn chiếc cọc, một chiếc bàn con và một cái ghế. Trong góc nhà, ba ông bà lão im lặng ngồi sưởi bên bếp lửa như chẳng để ý gì đến xung quanh.

Ông Diêu cho biết, người trông già nhất là cha của ông, năm nay 87 tuổi; hai người kia là hai vợ chồng người chú em ruột cha ông Diêu. Hai ông bà không có con, hằng ngày vẫn dắt nhau đi ăn xin và cùng sống chung trong mái nhà này.

Ông Diêu từ năm 18 tuổi (1963) đã tình nguyện lên đường đi chống Mỹ. Năm 1969, hoàn thành nhiệm vụ, ông trở về quê rồi lập gia đình với một cô gái làng bên. Sau đó cả nhà dắt nhau lên vùng rừng Kim Thành này định cư để khai phá vùng đất mới. Năm 1973, đứa con đầu lòng của ông ra đời cũng là lúc ông trải qua một cơn bệnh ốm liệt giường.

Khi khỏi bệnh, ông bắt đầu có biểu hiện của bệnh tâm thần. Hai năm sau, vợ ông, bà Đặng Thị Quy, cũng có biểu hiện như vậy. Cha ông Diêu đã đưa các con đi khám hết các cơ sở y tế, rồi lại đi khấn vái từ đền này đến chùa nọ mà bệnh tình không hề thuyên giảm. Và rồi chính ông cũng mắc phải căn bệnh đó.

Bà Thái Thị Hương ở gần nhà ông Diêu kể: “Bệnh của họ lạ lắm, không đến nỗi nặng nhưng cứ lúc dại lúc khôn, có thể nói là dở người. Từ khi bị bệnh họ chẳng làm được việc chi, ruộng nương bỏ cho cỏ mọc, nhưng đói thì gối phải bò, họ dắt díu nhau đi ăn xin...”.

Đã đói khổ, tật bệnh nhưng ông Diêu cũng có bốn người con. Người con trai đầu từ khi mới 10 tuổi phải theo ông chú đi vào Nam để làm thuê kiếm sống. Người con gái thứ hai Nguyễn Thị Quý năm nay đã 23 tuổi nhưng giống như một đứa bé ngờ nghệch. Đã thế, Quý còn bị một tên ác dâm làm cho có bầu rồi “lặn” mất dạng.

Đứa con của Quý giờ đây gần một tuổi nhưng Quý cứ bỏ mặc con cho vợ chồng ông Diêu rồi đi chơi đánh ô, đánh chắn với lũ trẻ trong xóm... Trong thảm cảnh đó, những kiếp người trong mái nhà tranh rách nát ở nơi xóm nhỏ ấy cứ ngỡ như không bao giờ ngóc đầu lên được... Nhưng rồi “phép màu” đã xảy ra...

Cô con gái thứ ba của ông Diêu, em Nguyễn Thị Hiên, thuở mới lọt lòng đã phải chịu cảnh màn trời chiếu đất, được mẹ buộc trên lưng phiêu bạt xin ăn khắp mọi nơi, ngày đi, đêm ngủ vỉa hè, bến xe, lều chợ...

Đến khi biết đi, cô bé vẫn theo cha mẹ, anh chị tiếp tục cuộc hành trình của kiếp ăn xin. Mãi khi lên 7 tuổi, trong tiềm thức non nớt của cô bé hình như bỗng cảm nhận được nỗi cay đắng, tủi nhục của kiếp ăn mày, cô bé nhất quyết không chịu đi ăn xin nữa. “Không! Con không đi, đừng bắt con đi ăn xin. Con thích đi học, cha mẹ cho con đi học đi! ”.

Cô giáo Bùi Thị Hà, chủ nhiệm lớp lA trường làng, kể: "Bây giờ Hiên vẫn thường hay đến thăm tôi. Hồi đó (năm 1993) tôi chủ nhiệm lớp 1A, Trường tiểu học Đồng Thành (lúc đó chưa tách xã). Ngày đầu năm học, tôi cứ thấy một đứa bé gầy gò, lem luốc, rách rưới đứng ở cửa nhìn vào. Hỏi thăm, biết hoàn cảnh của em, tôi tìm đến nhà động viên gia đình để em được đến trường học. Tôi đã nhận em vào lớp của mình. Không ngờ em sáng dạ lắm, luôn đứng nhất nhì lớp, lại hát rất hay!”.

Những năm học tiểu học, năm nào Hiên cũng đạt danh hiệu học sinh xuất sắc. Bước sang cấp II, đời sống gia đình em cực kỳ khốn đốn. Ông bà Diêu ốm đau luôn, không đi xin ăn được, Hiên phải chạy vạy khắp nơi để lo tiền thuốc thang cho cha mẹ, rồi một buổi đi học, một buổi cùng chị vào rừng chặt củi đem ra chợ bán, rồi cấy thuê, gặt thuê...

Lúc đó em định bỏ học nhưng được nhà trường và bạn bè cùng dân làng động viên, quyên góp ủng hộ tiền, gạo nên em tiếp tục đến trường. Năm ấy em được Quĩ khuyến học của huyện cấp học bổng học sinh nghèo vượt khó 300.000đồng/năm cho ba năm học cấp II. Ba năm em đều đạt danh hiệu học sinh xuất sắc và đạt danh hiệu học sinh giỏi cấp huyện, tỉnh.

Bước sang cấp III, một lần nữa tưởng chừng Hiên không thể tiếp tục đi học được vì em út Nguyễn Ngọc Giang cũng bắt đầu học lên cấp II. Nhưng khát vọng được học để vươn lên đã giúp em đứng vững. Ngoài kiếm củi đem ra chợ bán, cấy thuê, gặt thuê, em còn nhận lại 6 sào ruộng của nhà mình để làm. Tiền thuê cấy, cày, giống má, phân bón lấy đâu ra? Nhưng Hiên đã làm được.

Ông Trương Ngọc Long, đội trưởng xóm Đồng Luốc, kể với chúng tôi: “Con nhỏ đến nói với tui là nó sẽ nhận lại số ruộng mà trước đây ông Diêu cho người khác làm. Tui tưởng nó nói chơi bèn hỏi: Cháu bận đi học, thời gian và tiền bạc mô mà làm. Nó nói: Giống má, phân bón chú cho cháu vay, xong mùa cháu trả. Ai dè nó làm thật, nó đi đòi lại ruộng và đến thuyết phục tui”.

Thương nó, việc cày bừa bà con dân làng giúp hết không lấy tiền. Việc cấy, gặt thì bạn bè nó xúm đến làm một loáng là xong. Từ khi làm ruộng tuy vất vả nhưng cuộc sống cũng đỡ hơn chút ít. Nó còn nuôi thêm gà, vịt nữa".

Năm 2003, gia đình ông Diêu được UBND huyện trích Quĩ vì người nghèo hỗ trợ 2 triệu đồng để dựng lại căn nhà nhưng trả nợ vừa hết. Ai cũng bảo Hiên là cứu tinh của nhà ông Diêu, ông Diêu được trời cho cô con gái còn hơn cả vàng mười. Hiên đi học về là làm quần quật suốt ngày, đến nỗi quắt cả người như vậy, ai nhìn cũng xót.

Hàng ngày, Hiên đi lấy củi rồi đi học, đêm về lại chong đèn dầu ngồi học. Nhiều hôm em đến lớp với bó củi to đùng trên lưng, gương mặt đầm đìa mồ hôi mặc dù trời lạnh 11- 12 độ C. Bà con lối xóm đêm đêm vẫn thấy đốm lửa ngọn đèn dầu sáng đến tận khuya. Hiên đang học lớp 11A Trường THPT Yên Thành 3, cách nhà hơn 10km đường rừng. Có những hôm hỏng xe, em phải gửi xe rồi chạy bộ 6-7km để đến trường.

Thầy giáo Nguyễn Hữu Thanh, chủ nhiệm lớp 11A, Trường THPT Yên Thành 3, nói: “Hoàn cảnh khốn khó vậy đó mà năm học vừa qua em Hiên đoạt giải ba của huyện và giải khuyến khích của tỉnh về môn Sinh học lớp 10. Hiên học đều các môn nhưng em có năng khiếu đặc biệt về môn học này. Năm nay, chúng tôi đang bồi dưỡng để em dự thi học sinh giỏi tỉnh sắp tới”.

Nguyễn Thị Xuân, bạn học cùng lớp với Hiên, kể em đã một lần chứng kiến Hiên rơi nước mắt khi nhìn thấy cảnh ba mẹ con đi ăn xin, chị ta bị mù mắt cõng trên lưng đứa bé đến trú mưa trước cổng trường, rét run cầm cập. Hiên đã rút tờ 5.000 đồng cho mẹ con chị ấy. 5.000 đồng là nửa số tiền Hiên kiếm được trong một một buổi vàop rừng lấy củi rồi chở xuống chợ Gám, chợ Dinh xa 20-25km để bán. Bạn bè thường gọi đùa Hiên là nàng tiên nhỏ.

Hiên đã tận mắt chứng kiến nhiều người dân trong làng chết vì dịch sốt, thương cha mẹ, ông bà và chị cũng vì bệnh tật mà khốn khổ. Vì vậy, ước mơ lớn nhất của em là được vào Đại học Y....